Üniversitemiz Personel Dairesi Başkanlığı Eğitim Şube Müdürlüğü tarafından akademik ve idari personele yönelik olarak çevrim içi düzenlenen Türk Dünyasının Öncü Bilim İnsanları Seminerlerinin 20’ncisinde “Fâzıl Ali Bey” ele alındı.

Moderatörlüğünü Eğitim Şube Müdürü Ayça Tuncay’ın yaptığı programda konuşmacı olarak İstanbul Medeniyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Bilim Tarihi Bölümü Matematik ve Doğa Bilimleri Tarihi Ana Bilim Dalı Dr. Öğr. Üyesi Şule Taşkıran Çankaya yer aldı. Eğitim programına İdari ve Mali İşler Daire Başkanının yanı sıra akademik ve idari personel katıldı.

Dr. Öğr. Üyesi Şule Taşkıran Çankaya sunumunda; tefsir, tasavvuf, kelam ve özellikle el-kimya alanında eserler telif etmiş önemli Osmanlı-Türk ilim insanı Fâzıl Ali Bey'in 17. yüzyılda eski kimya geleneği içerisinde öne çıkan isimlerden biri olduğunu söyledi. Fâzıl Ali Bey'in tam adının Şeyh Alâuddîn Ali Bey b. Hüsrev el-Sârûhânî el-İznîkî olduğunu ancak onun Ali Çelebi, Müellif-i Cedid, Musannif-i Cedi gibi isimlerle tanındığını belirtti.

Modern kimyanın düşünme şekliyle el-kimya alimlerini ve metinlerini derinlemesine anlama noktasında zorlandığımızı ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Şule Taşkıran Çankaya, “Hikmetin kapısından uzak tutmak istedikleri cahiller miyiz yoksa henüz bu sırra erme noktasında mirası yeterince araştıramamış takipçiler miyiz bunu da işin doğrusu zaman ve bu alanda yapılacak çalışmalar gösterecek” dedi.

Fâzıl Ali Bey'in takip ettiği el-kimya alimlerinden de söz eden Dr. Öğr. Üyesi Şule Taşkıran Çankaya; Hermes, Sokrates, Hipokrat, Batlamyus, Balinas, İmam Halid, İbn Sina, İbn Umeyl, el-Fazıl ibn Yayha, Cabir bin Hayyan, el-Iraki, l-Cildeki’nin en çok zikrettiği isimler olduğuna değindi. Şule Taşkıran Çankaya, Fâzıl Ali Bey'in İstanbul’da ikamet ettiği süre zarfında pek çok defa dönemin padişahları tarafından saraya çağrıldığını, ilim meclislerine katılarak çözümü zor olan kelam ve hikmet meselelerini çözdüğünü kaydetti.

Fâzıl Ali Bey'in el-kimya alanında yaklaşık kırk kadar eser telif ettiğini anlatan Şule Taşkıran Çankaya, Fâzıl Ali Bey'in eserlerinde özellikle rumuzlu ifadeleri açıklıyor olmasının önemi üzerinde durdu.

Osmanlı-Türk kimyasının önemli temsilcilerinden Fâzıl Ali Bey'in kimya öğretisinden de bahseden Dr. Öğr. Üyesi Şule Taşkıran Çankaya, Fâzıl Ali Bey'in klasik İslam medeniyetinin mirasını kullandığını, klasik dönem kimya eserlerinden de bolca istifa ettiğini belirtti. Şule Taşkıran Çankaya, Fâzıl Ali Bey ile takipçilerinin eski kimya geleneği çerçevesinde yürüttüğü çalışmaların, daha sonra Osmanlı-Türk ülkesine tercümeler yoluyla girmeye başlayan Paracelcus kimyası için de uygun bir ortamın hazırlanmasına vesile olduğunu vurguladı.

Fâzıl Ali Beyin Osmanlı Türk kimyasına katkıları, el- kimya geleneğinin sistematiği, el- kimya alimleri, el-kimyada cisim kuramı vb. konular hakkında da bilgi verilen seminer programı, soru-cevap bölümün ardından sona erdi.

Konferansın video kaydını izlemek için tıklayınız.