Üniversitemiz Türkçe Öğrenim, Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÖMER) tarafından, Cumhuriyetimizin 100. Yılında Köklerimizin İzinde konferansları kapsamında “Türkistan’ın Yiğit ve Mazlum Sesi: Çolpan Abdülhamit Süleyman” konulu çevrim içi konferans düzenlendi.
Konferansa konuşmacı olarak Ali Şir Nevai Taşkent Devlet Özbek Dili ve Edebiyatı Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Öğr. Üyesi Sabahat Bozorova katıldı.
Programın açış konuşmasını yapan Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız, 2021 yılında başlayan Köklerimizin İzinde konferanslar dizisinin 29’uncusunu gerçekleştirdiklerini söyledi. Dr. Öğr. Üyesi Sabahat Bozorova’ya programa katıldığı için teşekkür eden Prof. Dr. Musa Yıldız, konuşmasında kültürel kimlik kavramına değindi. Kültürel kimliğin geçmiş, bugün ve gelecek arasındaki birlikteliğin tesisi sonucu meydana geldiğini ifade eden Prof. Dr. Musa Yıldız, bu üç zaman boyutunun birbirinden kesin hatlarla kopuk olması durumunda toplum hafızasında bir düzen, devamlılık ve birlik halinin teşkil edilemeyeceğini ve kimliğin oluşmayacağını vurguladı. Tarih birlikteliğinin, milletleşmenin ve kimlik kazanmanın zorunlu bir şartı olduğunu dile getiren Prof. Dr. Musa Yıldız, bir toplumun bu hafıza ve hatırlama ile birbirine bağlandığı ve etkileşim içine girdiğini kaydetti. Bu minvalde her toplumu, her dönem inşa eden yapı taşlarının olduğunu söyleyen Prof. Dr. Musa Yıldız, bu yapı taşlarının bir yandan içinde bulunduğu zamanı inşa ederken bir taraftan da zamanın ötesine seslendiğini ifade etti. “Bu sebeple geçmişte yankılanan her gür ses gelecek için bizlere ziyalı bir iz bırakır” diyen Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız, Çolpan Abdülhamit Süleyman’ın Türk dünyasına ziyalı iz bırakan mütefekkirlerimizden biri olduğunu söyledi. Çolpan Abdülhamit Süleyman’ın bütün eserlerinde Türkistan’ın fikren ve fiilen bütünlüğü düşüncesine yer verdiğini anlatan Prof. Dr. Musa Yıldız, Çolpan’ın Türk dünyasında fikir ve kültür birliğinin kurulmasının en elzem şey olduğu düşüncesinden dolayı halk düşmanı ilan edildiğini ve idam edildiğini söyledi. Prof. Dr. Musa Yıldız, konuşmasını Çolpan Abdülhamit Süleyman’ı anarak tamamladı.
Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız’ın konuşmasının ardından Dr. Öğr. Üyesi Sabahat Bozorova’nın “Türkistan’ın Yiğit ve Mazlum Sesi: Çolpan Abdülhamit Süleyman” konulu konferansına geçildi. Etkinliğe katıldığı için mutlu olduğunu söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Sabahat Bozorova, davetlerinden dolayı Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız’a teşekkür etti.
Çolpan’ın önce geleneksel şekilde eğitim verilen bir okulda, sonra medreselerde okuduğunu söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Sabahat Bozorova, “Çok genç yaşta yabancı dillere ilgi duymuş, Arapçayı, Farsçayı medresede, Rusçayı, Türkçeyi, Almancayı ve İngilizceyi kendi çabalarıyla öğrenmiştir. Yabancı dilleri çok iyi bildiğinden dolayı Doğu ve Batı’nın sosyo-politik görüşlerinden beslenmiş, Firdevsî, Sadî, Hâfız, Ömer Hayyam ve Ali Şir Nevaî gibi büyük sanatçıların eserlerini okumuş, devrin diğer ceditçileri gibi Osmanlı, Kazan, Azerbaycan Türk edebiyatlarını yakından takip etmiştir. Türkiye’den Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin, Mehmet Emin, Ziya Gökalp, Mehmet Âkif gibi şair ve yazarları yakından tanımıştır” dedi.
Çolpan Abdülhamit Süleyman’ın eserleri ve çalışmaları hakkında da bilgiler veren Dr. Öğr. Üyesi Sabahat Bozorova, Çolpan’ın genç yaşlardan itibaren hürriyet yolunda mücadele ettiğini söyledi.
Çolpan’ın hürriyet konulu şiirlerinde “kafes, darağacı, zindan, karanlık, kefen, baykuş, kanlı yaş, kış, karga, ölüm” kelimelerinin sürekli tekrar edildiğini vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Sabahat Bozorova, Çolpan gibi rejimi eleştiren ve halkı ayaklanmaya çağıran tüm aydınların sıkı kontrol altında tutulduğunu anlattı. Bozorova, Çolpan’ın idamından sonra eserlerinin de yok edildiği bilgisini verdi.
Prof. Dr. Nezir Temur, Çolpan’ın yazdığı şiirleri kendi dilinde dinlemenin konferansı daha da anlamlı hale getirdiğini söyleyerek Dr. Öğr. Üyesi Sabahat Bozorova’ya programa katılımından dolayı teşekkür etti.
