Üniversitemiz Türkçe Öğrenim Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÖMER) tarafından Cumhuriyetimizin Yüzüncü Yılında Köklerimizin İzinde konferans serinin 27’incisi “Bozkırın Hüznü ve Umudu Şakerim Kudayberdiulı” konulu çevrim içi konferans düzenlendi.
Afyon Kocatepe Üniversitesi, Türk Dünyası Strateji Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Dr. Hüseyin Kahraman Mutlu’nun konuşmacı olarak yer aldığı programa Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız, Gazi TÖMER Müdürü Prof. Dr. Nezir Temur, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
Açılışta konuşan Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız, milli şuuru inşa eden ruhun tecessüs ettiği en etkili alanlardan birinin sanat olduğunu vurgulayarak, sanatçıların eserlerinde vücut bulan milli şuurun, dünü bugüne taşıyan, bugünü ile geleceğe ışık tutan bir içerik gücüne sahip olduğunu söyledi. Prof. Dr. Musa Yıldız, sözlerini şöyle sürdürdü: “Sanat, bir medeniyetin yerelden evrensele doğru yol alan bir zihniyetin teşekkülün oluşmasında rol oynamaktadır. Eserlerinde eski devirdeki Kazak hayatını canlandıran ve İstanbul seyahatinden sonra bir aydınlanma ve inkişaf yaşadığını ifade eden Şakerim, insanın var oluş gayesini anlaması için; Ben niçin yaratılmışım, ne yapmalıyım, can bedenden gittikten sonra tamamen kayboluyor mu? sorularını kendisine sorması gerektiğinin altını çizer.”
Prof. Dr. Musa Yıldız, Kazak edebiyatının önemli ismi Abay’ın talebesi olan Şakerim Kudayberdiulı’nın hocasının sanat ve fikir dünyasını örnek alarak ömrünü Kazak ve Türk dünyasının aydınlanması için vakfettiğine dikkat çekti. Konferansa konuşmacı olarak katılan Dr. Hüseyin Kahraman Mutlu’ya ve başta TÖMER Müdürü Prof. Dr. Nezih Temur olmak üzere programın düzenlenmesine emeği geçen herkese teşekkür eden Rektörümüz Prof. Dr. Musa Yıldız, “Hayatını Türk dünyasına adamış alimlerimizi bugün tekrar rahmetle anarken, Ramazan ayınızı şimdiden tebrik ederim” dedi.
Afyon Kocatepe Üniversitesi Öğretim Elemanı Dr. Hüseyin Kahraman Mutlu, Türk dünyası edebiyatı deyince aklımıza hemen ilkokuldaki coğrafya haritasının geldiğini ifade ederek, “Genel olarak Çin’den başlayan Avrupa’ya kadar yayılan Orta Asya bozkırları hüzünle yoğrulmuş topraklardır. Bu hüznü edebiyatta, resimde, heykelde, müzikte, sanatın her dalında görebilirsiniz. Orta Asya’daki Türk dünyasının şartlarının bugünün şartları ile aynı olduğu düşünülüyor. Şu anda olduğu gibi istediğimiz zaman o bölgelere gidip gelebilirken 1991’den önce bunu yapmak çok zordu. Ekim Devrimi’nden 1953’e kadar zor şartlar içinde Türk dünyasının edebiyat hayatı devam etti” şeklinde konuştu.
Kazak kültürü ve değerlerine katkıda bulunmak ve devamını sağlamak amacıyla kaleme aldığı eserlerinde öğrencisi olduğu Abay Kunaybayev’in etkisi olduğunu kaydeden Dr. Hüseyin Kahraman Mutlu, “Kırgızistan başkenti Bişkek’te yer alan Milli Devlet Müzesi’nde üç parçaya ayrılmış bir çocuk beşiği vardır. O beşik Türk medeniyetini, kültürünü ve tarihini anlatır. Beşik, 13. yüzyılda Moğol, 19. yüzyılda Rus Çarlığı ve 20. yüzyıldaki Sovyet Rusya’nın Türk dünyasına yaptığı tahribatları simgeleyen üç parça halindedir” diye konuştu.
Rus Çarlığı’nın baskısı ve zulmü içinde eserler ortaya koyan Abay Kunaybayev’in, Kazak edebiyatının yetiştirdiği büyük ustalardan biri olduğunu belirten Dr. Mutlu, Sovyet rejiminde muhalif tavırları dolayısıyla çok sayıda edebiyatçı ve sanatçının idam edildiğini vurguladı. Dr. Hüseyin Kahraman Mutlu, Abay Kunaybayev’in öğrencisi Kazak Şairi Şakerim Kudayberdiulı’nın doğduğu toprakların hüznünü ve umudunu bu zorlu şartlar altında eserlerine yansıttığını ifade etti.
Şakerim, topladığı kaynaklardan yola çıkarak, düşünce dünyasını yansıttığı Üç Anık (Üç Mutlak Gerçek), bugün felsefe değimiz ve dürüstlük, kanaatkârlık ve merhametten oluşan Vicdan; kendini, kâinatı ve Yaradan’ı tanımadan oluşan hayatın anlamına ilişkin eserlerinin yanı sıra Türk, Kırgız, Kazak Hem Hanlar Şeceresi, Müslümanlık Şartı gibi eserleri kaleme almıştır.
Dr. Hüseyin Kahraman Mutlu, konuşmasının devamında, Şakerim Kudayberdiulı’nın hayatından kesitler vererek, düşünceleri ve eserleri hakkında detaylı bilgiler aktardı.
Konferans, TÖMER Müdürü Prof. Dr. Nezir Temur’un yaptığı kapanış konuşması ile sona erdi. Prof. Dr. Temur, konuşmasında “Bir insanın duygu ve düşüncesinin bir membaı vardır. Onu zenginleştiren, farklı medeniyetlerle olan terkibidir. Bilgi insan için ağır bir yüktür, işlendikçe değerli olur. Şakerim de bu minvalde bir cevher olarak üstadı Abay Kunaybayev tarafından işlenerek Kazak edebiyatının bir değeri olarak yetişmiştir. Bizlerle Şakerim Kudayberdiulı hakkında kıymetli bilgilerini paylaşan Afyon Kocatepe Üniversitesi öğretim elemanı Dr. Hüseyin Kahraman Mutlu’ya ve bu programın düzenlenmesinde emeği geçen herekse teşekkür ederim” ifadelerini kullandı.
