Üniversitemiz Personel Dairesi Başkanlığı Eğitim Şube Müdürlüğü tarafından akademik ve idari personele yönelik düzenlenen “Akılcı İlaç Kullanımı” konulu hizmet içi eğitim çevrim içi olarak gerçekleştirildi.
Moderatörlüğünü Eğitim Şube Müdürü Aydın Kayaer’in yapmış olduğu eğitimde davetli konuşmacı olarak Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Arş. Gör. Dr. Dolunay Merve Topuz yer aldı. Arş. Gör. Dr. Dolunay Merve Topuz hazırlamış olduğu sunumunda; akılcı ilaç kullanımının önemi, akılcı ilaç kullanımında dünyada ve Türkiye’de durum, en çok satılan ilaçlar, uygunsuz ilaç kullanımı, ilaç ve hasta kaynaklı hataların nedenleri gibi önemli hususlarda bilinmeyenleri katılımcılarla paylaştı.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından 1985 yılında tanımı yapılan “Akılcı İlaç Kullanımı”nın doğru uygulamalarından, öneminden ve bu konudaki bilinç düzeyinden bahseden Arş. Gör. Dr. Dolunay Merve Topuz, şunları ifade etti: “Akılcı olmayan ilaç kullanımı nedeniyle hastalık ve ölümlerde artış görülebilir. İlaçların yan etki riski artabilir. İlaçlara karşı direnç gelişebilir ve yeni tedavi seçeneklerine gereksinim artabilir. Bu yeni tedavilere de halkın ulaşmasında çeşitli zorluklar yaşanabilir. Akılcı ilaç kullanımında dünyada ve ülkemizdeki duruma bakıldığında, TÜİK verilerine göre sağlığa ayrılan pay ABD’de %18,3, İngiltere’de %12,8 ve Türkiye’de ise %4,7 oranındadır. Türkiye’de toplam sağlık harcamalarının içinde ilacın payı ise %46’dır. Ve Türkiye’de kullanılan ilaçların kutu bazında %17’si, TL bazında da %18’i antibiyotiklerdir”
İlaç hatasının, hasta güvenliğini etkileyen en yaygın hata tipi olmasının yanında tıbbi hatalar arasında da en yaygın hata tipi olduğunu belirten Dolunay Merve Topuz, bu hataların nedenleri arasında hasta bireyin yaşlı, çocuk olması ya da zihinsel yetersizliğinin bulunması, kronik hastalığa bağlı bıkkınlığın olması, hastalığın inkâr edilmesi, hastanın ilaç konusunda yeterli bilgilendirilmediği halde bunu sağlık çalışanına iletmemesi gibi faktörleri sıraladı.
Hastalığın tanı ve tedavi sürecindeki ilaç uygulamaları konusunda dikkat edilmesi gerekenlerin altını çizen Dolunay Merve Topuz, “Eğer ilaçla tedavi uygulanacaksa uygun ilaçların seçilmesi, çoklu ilaç kullanımlarında etkileşimlerin öngörülmesi, her bir ilaç için uygun dozun ve uygulama süresinin belirlenmesi ve uygun reçetenin yazılması gerekmektedir. Bu aşamada güncel tanı ve tedavi kılavuzları esas alınmalıdır. Hasta ve hasta yakını tedavi hakkında bilgilendirilmelidir” diye konuştu.
İlaçların saklanma koşullarının da çok önemli olduğuna dikkat çeken Dolunay Merve Topuz, “İlaçlar çocukların göremeyeceği, ulaşamayacağı yerlerde, ışıktan ve nemden korunarak ambalajında saklanmalıdır. Uygun saklama koşullarında saklanmayan ve son kullanım tarihi geçmiş ürünlerde etkinlik azalabilir, istenmeyen bozunma ürünleri oluşabilir, zehirlenmeler meydana gelebilir, yan etki görülme sıklığı veya şiddeti artabilir. İlaç kullanırken mutlaka son kulanım tarihinin kontrolü yapılmalıdır” diye belirtti. Arş. Gör. Dr. Dolunay Merve Topuz, eğitimin ardından gerçekleştirilen soru-cevap bölümünde katılımcıların sorularını yanıtladı.
Eğitimin videosu için tıklayınız.
